Regulowanie pH gleby

Uprawa warzyw, owoców czy roślin ozdobnych wymaga zapewnienia im odpowiednich warunków do wzrostu i rozwoju. Przede wszystkim należy zadbać o dobry rodzaj podłoża, które będzie przepuszczalne, a zarazem utrzyma wilgoć na odpowiednim poziomie. Istotną rolę odgrywa również pH ziemi. Podpowiadamy, jak zmienić odczyn gleby – za pomocą jakich sposobów zwiększyć lub zmniejszyć jego wartość.

Odczyn pH ziemi – co to jest?

Skala pH służy do określenia kwasowości i zasadowości na podstawie występowania i aktywności jonów wodoru (H+). Na środku skali znajduje się wartość 7, która oznacza odczyn obojętny. Wszelkie pomiary powyżej 7 wskazują na odczyn zasadowy. Natomiast poniżej 7 – kwaśny.

Odczyn pH ma ogromne znaczenie, jeśli chodzi o jakość gleby, ponieważ istotnie wpływa na rozwój roślin. Każda grupa warzyw, kwiatów czy krzewów preferuje nieco inny odczyn. Jeżeli, przykładowo, azalia preferująca podłoże kwaśne, zostanie posadzona w glebie zasadowej, wówczas nie będzie mogła pobierać niezbędnych do rozwoju składników odżywczych. W takim przypadku roślina będzie rozwijać się wolno, a dodatkowo będzie podatniejsza na występowanie chorób, np. chlorozy, która objawia się jasnożółtym zabarwieniem liści.

Większość ziem w Polsce ma odczyn kwaśny. W takich warunkach świetnie będą rozwijać się wspomniane wcześniej azalie, a także wrzośce, magnolie, hortensje, begonie czy borówki amerykańskie. O wiele wyższe pH ziemi – obojętne lub zasadowe, preferowane jest natomiast przez drzewa owocowe, np. wiśnie, śliwy, czereśnie czy morele oraz przez wiele warzyw, w tym: ogórki, sałatę, dynię lub groch.

Co ciekawe, odczyn gleby jest również istotny w rozwoju trawnika, który najlepiej rośnie na ziemi o pH 6,0–7,0. Jeśli zauważysz, że na darni pojawiają się chwasty, mech, a także traci on swoje walory estetyczne, jest to znak, że gleba może być zbyt kwaśna. Aby zapewnić swoim roślinom najlepsze warunki do wzrostu, warto dowiedzieć się, jak obniżyć pH gleby lub je podnieść.

Jakie pH ma gleba w ogrodzie? Jak to sprawdzić?

Zastanawiasz się, jak szybko podnieść pH gleby lub obniżyć jej wartość? Zanim przejdziemy do tej kwestii, warto najpierw dowiedzieć się, w jaki sposób sprawdzić odczyn ziemi. Nie można zastosować preparatów podnoszących lub obniżających pH bez znajomości aktualnego stanu podłoża. Choć większość ziem w Polsce ma odczyn kwasowy, nie jest to regułą.

Pobranie próbki

Aby dobrze zbadać odczyn gleby w ogrodzie, należy najpierw pobrać próbkę ziemi. Najlepiej zrobić to przed jakimkolwiek nawożeniem podłoża, aby wynik nie był zafałszowany. Przyjmuje się, że próbkę (a najlepiej 3–4) należy pobrać z każdych 100 m². Powinno się ją pobrać z głębokości ok. 15–20 cm. Warto mieć na uwadze, że w różnych miejscach ogrodu odczyn może się zmieniać, dlatego dobrze wykonać kilka pomiarów ze zróżnicowanych obszarów, gdzie planujemy posadzić rośliny.

Papierek lakmusowy

Pobraną próbkę możemy przetestować papierkiem lakmusowym. Ziemię umieszczoną w szklanym naczyniu zalewamy wodą destylowaną i mieszamy. Następnie wkładamy do niej papierek lakmusowy – blisko ścianki. Po ok. 30 sekundach powinien zmienić kolor i wskazać, jaki odczyn ma badana gleba.

Miernik elektroniczny lub pehametr

Niezwykle skutecznym narzędziem jest miernik elektroniczny, który można zakupić w większości sklepów ogrodniczych. Do takiego pomiaru nie jest potrzebne pobranie próbki. Wystarczy wbić czujnik miernika w badane miejsce i odczytać pomiar wyrażony w postaci wartości liczbowej na ekranie.

Dostępne są również kwasomierze glebowe zwane pehametrami, które występują w wersji z płytką Hellinga lub bez tego elementu. Do badania tym urządzeniem niezbędna jest próbka gleby. Jest to rozwiązanie bardzo skuteczne.

Jak zmienić pH gleby?

Jak zwiększyć pH gleby lub je obniżyć? Na początku warto zaplanować uprawy roślin tak, aby pogrupować gatunki. Kwasolubne posadzić obok siebie, a wymagające wyższego odczynu gleby umieścić w innej części ogrodu. W ten sposób uda się zapewnić wszystkim roślinom znakomite warunki do wzrostu. Następnie należy sięgnąć po nawozy i inne rozwiązania, które pomogą zwiększyć lub zmniejszyć odczyn glebowy.

Jak podnieść pH gleby?

Pierwszym sposobem na podniesienie pH gleby jest zastosowanie nawozów wapniowych:

• węglanowych – zawierają tlenek wapnia. Działają stosunkowo wolno, dlatego polecane są do upraw amatorskich i gleb lekkich.
• tlenkowych – zawierają tlenek wapnia, który działa bardzo szybko i doskonale sprawdza się na glebach ciężkich.

Aplikuje się je bezpośrednio na glebę i miesza z wierzchnią warstwą podłoża. Często do odkwaszania ziemi stosowane jest również wapno nawozowe, które nie tylko zmienia pH, lecz także poprawia strukturę gleby.

Dolomit

Warty uwagi jest również dolomit, czyli nawóz wapniowo-magnezowy, który podwyższa pH podłoża i wzbogaca je w składniki, takie jak wapń i magnez. Jest bardzo dobrze przyswajalny przez rośliny i dodatkowo stwarza świetne warunki do rozwoju pożytecznych mikroorganizmów glebowych.

Popiół drzewny

Do odkwaszania gleby można również wykorzystać domowe sposoby. Wiele osób sięga po popiół drzewny, z którego tworzy się kompost. W skrzyni umieszcza się trociny, skoszoną trawę, igły drzew iglastych czy obornik. Można również przekopać ziemię z czystym popiołem. Na mniejszych obszarach można wykorzystać pokruszone skorupki jaj.

Gotowe odkwaszacze

Najprostszym sposobem jest zakup specjalnych odkwaszaczy, które dostępne są w sklepach ogrodniczych. Stosuje się je tak samo jak nawozy – poprzez rozpuszczenie w wodzie i polewanie roślin.

Jak zmniejszyć pH gleby?

Najczęściej stosowanym rozwiązaniem, jeśli chodzi o zakwaszanie gleby, jest wykorzystanie kwaśnego torfu. Jak obniżyć za jego pomocą pH podłoża? Należy wymieszać go w stosunku 1:1 z ziemią występującą w ogrodzie i umieścić w dołkach pod uprawą wybranych roślin kwasolubnych. Do tak przygotowanej mieszanki warto dodać również odrobinę żwiru, który poprawi przepuszczalności ziemi oraz trocin, które jeszcze bardziej zmniejszą pH. Na koniec posadzone rośliny warto obłożyć korą sosnową, która ograniczy rozrost chwastów, pozwoli podtrzymać kwaśny odczyn i utrzyma dłużej wilgoć w glebie.

Gotowe mieszanki nawozowe

Jak obniżyć pH ziemi? Kolejnym rozwiązaniem jest zakup gotowych mieszanek nawozowych, które dedykowane są dla roślin kwasolubnych. Zwykle są one przeznaczone do konkretnych gatunków, np. pod uprawę borówek, żurawiny czy wrzosów.

Siarczan amonu i potasu

Siarczan amonu bardzo szybko zakwasza podłoże. Dodatkowo zawiera duże ilości azotu, który wspiera rozwój roślin oraz siarki. Pierwiastek ten jest niezbędny w syntezie kwasów tłuszczowych i chlorofilu, koniecznego do przeprowadzania fotosyntezy. Siarczan amonu najlepiej aplikować 2–3 razy w sezonie.

Siarczan potasu natomiast oprócz zakwaszania, świetnie wpływa na krzewienie i owocowanie roślin. Zawiera duże ilości siarki i potasu oraz niewielką ilość chloru. Potas uczestniczy w regulacji pobierania azotu przez rośliny oraz m.in. odpowiada za gospodarkę wodną czy rozkrzewienie.