Prace ogrodowe w listopadzie – jak przygotować ogród na zimę?

Listopad to miesiąc kojarzony z dyniami, ostatnimi zbiorami i porządkami ogrodowymi przed nadchodzącą zimą. Dzień jest już coraz krótszy, a poranki i noce zimne - z dużym ryzykiem pojawienia się przymrozków. W związku z tym czasu na wykonanie ostatnich prac jest niewiele. Na co warto zwrócić uwagę? Przeczytajcie w naszym artykule.

Przygotowanie roślin do zimy

Przygotowanie ogrodu do zimy wymaga troski o wszystkie nasadzenia na naszym terenie, począwszy od tych najmniejszych po największe.
Jeśli jesienią sadzone były drzewa i krzewy liściaste, to należy dobrze ochronić je przed mrozem. Warto zrobić osłony ze słomy lub agrowłókniny.
Często w okresie jesiennym są również sadzone róże z gołym korzeniem. One również wymagają dobrego zabezpieczenia poprzez kopczykowanie - co zabezpieczy część przy strefie korzeniowej, natomiast agrowłóknina zabezpieczy pędy.
Do innych roślin ozdobnych, które w szczególności należy zabezpieczyć przed chłodem, zalicza się hortensja ogrodowa, która kwitnie na pędach dwuletnich. Oznacza to, że jeśli nie ochronimy pąków przed mrozem, to niestety w kolejnym sezonie nie będziemy podziwiali pięknych kwiatostanów.
Uwagi wymagają rośliny zimozielone, takie jak rododendrony czy laurowiśnie. Nawet zimą należy pamiętać o ich podlewania. Dlaczego? Rośliny zimozielone są często narażone na wysuszenie podłoża na skutek wiatrów i mrozów. Brak pokrywy śnieżnej dodatkowo utrudnia przetrwanie w okresie chłodów. Podobnej atencji wymagają również rośliny iglaste.

Rośliny doniczkowe i balkonowe w listopadzie

Rośliny doniczkowe, które znajdowały się na tarasie, należy przenieść do domu. Kiedy jest wyjątek od tej reguły? Kiedy rośliny mamy zasadzone w mrozoodpornych donicach lub takich, które są podgrzewane. Jeśli w donicach znajdują się drzewa, typu klon palmowy, to należy je zabezpieczyć przed mrozem, stosując ochronę nie tylko strefy korzeniowej, ale również gałęzi. Do zabezpieczenia donic można użyć również folii bąbelkowej, kartonów czy agrowłókniny.

Poza tym wszystkie rośliny balkonowe, które są bardzo wrażliwe na chłody, należy przenieść do jasnych pomieszczeń, jednak nie należy ich ustawiać blisko grzejnika. Zbyt wysoka temperatura i suche powietrze mogą tylko zaszkodzić roślinom, które przeszły w stan spoczynku. Do marca rośliny podlewamy sporadycznie. Zbyt dużą ilość wody mogłaby im tylko zaszkodzić i doprowadzić do pojawienia się pleśni w donicach lub do gnicia korzeni. W okresie spoczynku nie stosujemy również odżywek i nawozów. Włączymy je do pielęgnacji dopiero z początkiem wiosny.

Do roślin doniczkowych, które zasługują na uwagę w okresie listopadowym należy zaliczyć grudniki, gwiazdy betlejemskie czy kalanchoe. Co je łączy? Każda z tych roślin kwitnie w okresie okołoświątecznym. W związku z tym, aby roślina miała siłę na kwitnienie i dalszy wzrost, stosujemy nawozy płynne do roślin kwitnących i balkonowych.

Jak przygotować trawnik do zimowania?

W listopadzie, przy sprzyjających warunkach pogodowych, warto wykonać ostatnie koszenie trawnika. Darń nie powinna być przycięta zbyt krótko, aby nie doprowadzić do przemarzania źdźbeł. To również ostatni dzwonek na wykonanie nawożenia nawozami jesiennymi mineralnymi. W swoim składzie zawierają potas i fosfor, co zapewnia odpowiedni magazyn składników pokarmowych do dobrego zimowania, zmniejszając zdecydowanie ryzyko pojawienia się chorób grzybowych. Na przełomie listopada i grudnia możemy również rozsypać na lekko zmarzniętym trawniku obornik granulowany. Zawarte w nim składniki pokarmowe będą powoli rozkładały się i przenikały w głąb profilu glebowego. W listopadzie można również przeprowadzić wapnowanie, które będzie zapobiegało pojawianiu się mchu.

Jak zabezpieczyć trawnik przed pleśnią śniegową?

Oznaki chorób grzybowych często pojawiają się wczesną wiosną. Najczęściej są wynikiem zalegających na trawniku resztek, które pod wpływem wilgoci stanowią doskonałe warunki do rozwoju patogenów. Jedną z najczęściej spotykanych chorób jest właśnie pleśń śniegowa. Aby jej zapobiec, należy usuwać z trawnika wszystkie resztki. Zgrabione liście - pod warunkiem, że są zdrowe, możemy zostawić na rabatach, gdzie będą chroniły przed utratą wilgoci. Możemy je również wykorzystać jako materiał na kompost.

Listopadowe prace na rabatach

Przygotowanie gleby przed zimą, czyli przekopywanie i nawożenie organiczne, to kluczowy krok w dbałości o zdrową i żyzną ziemię w ogrodzie. Nawożenie obornikiem, stosowanie zielonego nawozu czy też wapnowanie pozwolą wzbogacić podłoże w składniki odżywcze przed nadchodzącym sezonem wegetacyjnym.

Przekopywanie gleby przed zimą pomaga poprawić jej strukturę, napowietrza oraz pozwala wymieszać resztki roślinne z podłożem w celu wzbogacenia ziemi w naturalne składniki odżywcze, tworząc przy tym doskonałe warunki do budowy próchnicy, a także stwarzają optymalne warunki do pobudzania życia biologicznego w podłożu.

Przekopywanie szczególnie jest polecane w przypadku gleb ciężkich, gliniastych, gdzie poprawa struktury ma istotny wpływ na wzrost roślin. Najlepszym momentem na przekopanie rabat jest okres listopadowy, kiedy ziemia nie jest jeszcze zmarznięta. Przekopujemy wówczas na ostrą skibę - wówczas duże bryły ziemi pozostawione na powierzchni zostaną rozdrobnione przez mróz, co poprawi strukturę całego podłoża.

W przypadku gleb piaszczystych gleby nie przekopujemy głęboko. Bardziej wskazane jest pokrycie powierzchni chociażby warstwą liści, kompostu czy obornika, aby poprawić strukturę i wzbogacić podłoże w wartości odżywcze.

Podczas przekopywania rabat warto pozbyć się chwastów, aby zrobić miejsce nowym nasadzeniom na przyszły sezon.

Stosowanie nawozów organicznych

Stosowanie nawozów organicznych to naturalny sposób na wzbogacenie gleby w substancje odżywcze oraz poprawę jej struktury. Obornik oraz kompost działają powoli i stopniowo uwalniają składniki odżywcze, co jest korzystne dla roślin w kolejnym sezonie. Z kolei kompost jest bezpieczny do stosowania na wszystkie rodzaje gleby i świetnie nadaje się na zimowe nawożenie. Najlepiej rozsypać warstwę kompostu o grubości 2-5 cm na powierzchni gleby, następnie lekko wymieszać z górną warstwą ziemi. Poprawi to strukturę gleby, zwiększy jej pojemność wodną i wprowadzi korzystne mikroorganizmy.

Warto również stosować obornik dobrze przekompostowany. Pamiętajmy jednak, że naturalny obornik jest pełen nasion chwastów i szkodliwych patogenów. Właśnie dlatego zdecydowanie bezpieczniej jest stosować nawozy organiczne w postaci obornika granulowanego. Mamy do wyboru obornik bydlęcy, obornik koński czy obornik kurzy. Ich zaletą jest fakt, że nie wydzielają nieprzyjemnego zapachu, są wolne od chwastów i patogenów, a forma pelletu pozwala równomiernie rozprowadzić go na powierzchni ziemi, gdzie po przekopaniu, nie tylko wzbogaci podłoże w substancje odżywcze, ale również sprawi, że gleba nabierze lepszej struktury.

W listopadzie warto również zadbać o ściółkowanie rabat - wykorzystamy do tego korę, kompost czy liście. Ważne jest, aby gleba nie ulegała przesuszeniu, a tak się może dziać, kiedy mamy zimy bezśnieżne, natomiast wietrzne i z temperaturami poniżej zera.

Oczko wodne

Zabezpieczenie oczka wodnego przed zamarzaniem jest istotne, szczególnie jeśli hodujemy ryby, które zimują w oczku. Jak ochronić zarówno oczko i ryby przed niskimi temperaturami? Można przygotować styropianowe przeręble, które zapobiegają całkowitemu zamarznięciu tafli wody, umożliwiając wymianę gazową. Uzupełnieniem przerębli styropianowych mogą być grzałki, które są energooszczędne i zabezpieczają przed pojawieniem się lodu. Ważne, aby grzałka była blisko powierzchni wody. Na uwadze trzeba mieć utrzymanie odpowiedniej temperatury wody w dolnej warstwie zbiornika, gdzie zimują ryby. Izolację przed wiatrem i zimnym powietrzem mogą stanowić bariery z krzewów lub siatek. Stan oczka należy monitorować w trakcie sezonu zimowego.

Konserwacja sprzętu ogrodniczego i porządkowanie przestrzeni

W listopadzie warto również dokonać przeglądu narzędzi. Każde z nich powinno być oczyszczone i zakonserwowane. Dotyczy to nożyc, kosiarek, grabi. Narzędzia należy również przechowywać w zamkniętym pomieszczeniu, aby nie narażać na wilgoć i mróz, które mogą prowadzić do pojawienia się rdzy, co zdecydowanie wpłynie na ostrość narzędzi i ich żywotność. Jeśli zostały nam zapasy nawozów z tego sezonu opakowania powinny być zabezpieczone przed dostępem wilgoci. W ten sposób ochronimy granule przed zbrylaniem.
Ostatni element wart uwagi to kompostownik. Poza odpadkami kuchennymi trafiają do niego również resztki ogrodowe, które uzbierały się po jesiennych pracach porządkowych w ogrodzie. Rozdrobnienie materii i ułożenie warstw sprawi, że całość będzie się o wiele lepiej kompostowała.

Listopadowe prace w ogrodzie to inwestycja na przyszły sezon. Zadbane, nawiezione, zabezpieczone przed chorobami, jak i mrozem rośliny zdecydowanie lepiej wejdą w nowy okres wegetacyjny.